Dostoievski: “Edertasunak salbatuko du mundua.”
EDERTASUNA.
Dostoievskik idatzi zuen, edertasuna ez dala ustekabeko gertaera bat, apaindura soila.
EDERTASUNA EKINTZA POLITIKOA DA. Edertasunaz arduratzea ekintza politikoa da.
Edertasuna gure garaiko eginkizun ETIKO ETA POLITIKOA da. Eta zentzu honetan, edertasuna eta egia bat datoz.
Erresistentzia-modu bat da, eta gero eta beharrezkoagoa.
Edertasunari lehentasuna emango dion ESPIRITUALTASUNA lantzeak erresistentzia-praktika bat gauzatzea esan nahi du. AKATSEI ETA ERRAKUNTZARI UKO EZ EGITEAK esan nahi du. Beraz, gizakia izaten jarraitzea esan nahi du.
Edertasuna nabaritzeak ERREBELAZIO moduko bat jasotzea esan nahi du, mundu honetako edertasunetik abiatuz beste edertasun egiazkoago batez hitz egiten diguna.
"Edertasuna da gure munduaren helburua. Unibertsoak edertasunera jotzen du: ageriko bere helburua bakarra hori da. Edertasuna da gai kosmikoaren xedea. "
Benetako edertasuna beti dago ESKUZ EGINA.
Eskuz egiteak lekua uzten du KAOSA, INPERFEKZIOAK eta AKATSAK sor daitezen; hau da, bakarra eta berezia eta errepikaezina dan gauza sor daiten. Horixe da, hain zuzen, bizitzaren legea. Bizitza artifizialtasunetik eta seriotasunetik babestea.
Eskuz egiteak GELDOTASUNA ahalbidetzen du. DENBORA LUZEAK laguntzen digu ikusten zer berregin daitekeen, zer aldaketa egin daitekeen. Denbora luzea gure aldaketetara egokitu daiteke.
Denbora luzea ezin da aurreikusi, beti da kaotikoa.
ZORIONTASUNA.
1776ko Ameriketako Independentzia-Adierazpenean: “Agerikotzat dauzkagu egia hauek: gizaki guztiak (...) eskubide besterenezin batzuk dituela; horien artean daudela bizitza, askatasuna eta zorionaren bilaketa…..”
BITXI BATEK ZORIONTSU EGIN DEZAKE?
Piezak FUNTZIOAREN nozioa eta EDERTASUNAREN nozioa betetzen badu, beharko luke.
KOMUNIKATU egin behar du. Komunikatzen badu, emozionatu egin behar du.
Sortzaileak, bere ekarpenarekin, hartzailearen sentimenduak dardaraka jartzen baditu, hori zoriontasuna da.
Bitxiek BALIO SINBOLIKO HANDIA dute, gorputza apaintzeko ekintzari berari datxekiona.
Norbera izatea erabakitzen den unean hasten da edertasuna. Hori zoriontasun da. Bitxiak AUTOAURKIKUNTZARAKO BIDE bat dira.
Artea errealitatearen bilakaera bizia eta etengabea da, sorkuntza artistiko baten irradiazio amaigabearen misterioa haren hartzaileengan oinarritzen delako. Zorion iturri agortezina da, etengabe berritua.
HARRIDURA.
Platonen eritxiz, harridurak eragiten du gogoeta filosofikoa.
Harridura, misterioaren edertasunera hurbiltzeko hitz gakoa da.
A. Einstein. “Gizon batek izan dezakeen esperientziarik ederrena eta sakonena MISTERIOAREN ZIRRARA sentitzea da. Erlijioaren eta artearekiko eta zientziarekiko konpromiso serio ororen azpian dagoen printzipioa da. (…) Atzeman daitekeen guztiaren atzean gure adimenak atzeman ezin dezakeen zerbait dagoela sentitzea, eta haren edertasuna eta sublimitatea zeharka bakarrik, islada mehe baten gisa, iristen zaigula sentitzea erlijiotasuna da. (…). Nahikoa dut sekretu hauen aurrean mirestea eta apaltasunez saiatzea existitzen den guztiaren egitura ahaltsuaren irudi soil bat atzematen saiatzea.”
Arretak harridurara garamatza. Edertasunak bizitza harriduraz betetzen du eta zentzugabekeria, absurdua, gugan bizi-sena deprimitzen duen ezereza gainditzeko aukera ematen du.
Harriduraren aurrean izpiritua bere inguruan gertatzen denari irekitzen zaio eta konprometitzen da, hunkitu. Hausnarrarazi eta zentzumenak zorroztu egiten dira. Irudimena, sentsazio berriek elikatua, hedatu egiten da eta hizkuntza bat bilakatzen da esperientziari zentzua aurkitzeko.
Nire bizitza harridura egoera iraunkorrean bizi dut. Munduaren eta unibertsoaren amaigabetasuna, harmoniaren eta edertasunaren aurrean nekaezina den harridura lantzen dut. Baita izuaren aurrean ere.
POLITIKA.
Cecilia Vicuña. "Poema bat poesia bihurtzen da bere egitura hitzez barik indarrez egina dagoenean."
Arteak ez du errealitate bat dokumentatzen, sortu egiten du. Artea ideia-irudi batekin hasten da eta objektu-irudiarekin amaitzen da.
ARTISTIKOKI ADIERAZTEA, GAUZEI IZEN BAT EMATEA DA. Gauzak beren izenez deitzeak politizatu eta problematizatu egiten ditu. Ez du mundua aldatzen, ez du iritzi bat sortzen laguntzen, ez du bidegabekeria salatzen. Baina gauzen egoerari buruz gogoeta eginaraz diezaguke.
Bitxien kasuan, material preziatuaren balioa bere sortzailearen hizkuntzaren adierazpen-indarrak gainditzen duenean, adierazpen artistiko bat da. Horrela bada, bitxi horiek mezu kultural eta ideologiko bat daramate.
Behatu eta hausnartzen dut, pertsona-barnealde eta ingurumena-kanpoaldearen arteko HARREMAN PSIKOLOGIKOA. Bitxiaren alderdi sozialak inspiratzen nau: bitxiak nola eraldatzen duen apaintzen duen pertsona eta, ondorioz, gizartea.
Bitxiek pertsona batek gizarte batean duen lekua erakusten dutela erizten dut.
Yamamotok, 90eko hamarkadan, esan zuen: "Geureak diren burua eta gorputza ditugu".
Bitxiek NORBERAREN NORTASUNA ERAIKITZEKO tresnak eskura jartzen dituzte. Gorputza apaintzeko diseinatua, eramaileak berekiko duen nozioa transmititzen du. Norberaren idealari atxikitzen laguntzen du.
Bitxia kapsula gisa, edo gorputza kokalekua duen ardatz nagusi gisa. Gorputza, edo murgilduta dago, edo bitxiak sortutako bolumenez inguratuta dago, GORPUTZAREN USTEKABEKO PERTZEPZIOARI bide emonez.
Bitxia da modu azkar bat, pertsona bat bere istorioa esaten hasi aurretik zer aukera har ditzakeen iradokitzeko. Ematen dizu aukera, nabarmentzeko, ezkutatzeko, aldarrikatzeko, zu baino handiagoa den zerbaiten parte izateko, ausartzeko.
Bitxidunak daukan TESTUINGURU ESPAZIALA HEDATUZ DOA bere ingurumarian.
FEMINISMOA.
Bitxigintzaren bidez pertsonen esparru politiko eta sozialetik haratago joan nintekeela konturatu nintzen eta burutazio bat izan nuen:
bitxigintza emakumeen esperientziari buruz hitz egiteko erabiltzea.
Emakumeak estereotipoetatik askatzea - Dibertimendu dotore batekin, gizarteari erronka eginez bisualki hain indartsua den zerbaitekin, bitxiak bezala: ezarritako eredu estetikoei aurre eginez.
MATERIA FEMINIZATZEN.
Kandinkyren eritzian ZIRKULUA, mundu kosmikoaren eta espiritualaren eremua da.
ENSO, japonierazko hitzak "zirkulua" esan nahi du. Argiztapena, argibidea, erabateko indarra, dotorezia, Unibertsoa eta hutsa sinbolizatzen ditu.
"Diankouno Dolori eraikin dogonen forma zergatik den biribila galdetu nionean, ez zidan ulertu; galdera errepikatu nion, eta erantzun zidan:" Ez dira biribilak, forma maitagarriak dituzten eraikin karratuak dira. Gizakiak bere eskuekin eraikitzen du; gizakiaren eskua maitagarria da, ez du forma karratua ezagutzen; buztin hezea bera ere samurra da, maitagarria: buztinak, beraz, eta gizakiaren eskuak forma maitagarriak baino ezin dituzte sortu. Eskuak ezin ditu angelu zehatzak moldatu, eta buztinari ere ez zaizkio angelu zehatzak gustatzen. Eta euria ere maitagarria da. Euria erortzen da, jaustea gustatzen zaio, material maitagarria da eta forma maitagarria jarraitzea gustatzen zaio. Gizonaren eskuak emakumea, buztina eta euria laztantzeko eginak dira: hori zuzena eta ona eta ederra da. Eta zergatik ez du bere emaztea laztantzen duenak bere etxea ere laztanduko?" Herman Haan, de: Byggekunst, 2, 1965
Niretzat, ZIRKULUAK FEMINITATEA SINBOLIZATZEN DU.
Nire piezek zirkuluak, esferak, zirkunferentziak irudikatzen dituzte. Irudi femeninoak dira. Forma indartsuak eta borobilduak dituzte. Formak astiro garatzen dira, kurbatuz, bilduz, babesgarriak bihurtuz, bitxiaren nukleoari biribilatu eta besarkatuz.
BIRIBILTASUNAK ENERGIA TRANSMITITZEN du. Karga elektrikoak bitxien materia zeharkatzen du eta inguruko airea ionizatzen du.
Honela ulertzen da nire piezen feminitatea: Sutsuak eta kementsuak dira, ez oldarkorrak. Irmoak, gogorrak baina samurrak. Hunkigarriak baina leherkorrak. Isilak, goxoak baina aldartetsuak.
BITXIEN EROTIKA.
Denak behar du izan behatua existitzeko. Pertsonak elkarrentzako ispiluak gara. Pertsona ezin da bakarrizketa gisa existitu. Elkarrisketa bat egon behar da.
Erotismoa bestearekiko topalekua da, elkarrenganako distantziaren esplorazio gisa. Erotismoaren eta bitxigintzaren arteko lotura estua ez da oso ezaguna. Bitxia erresuma ikustezina da - haren esentzia atzematea zaila izatetik dator bere zama erotikoa.
Bitxia itxuraren erresonantzia erotikoa da. Bitxiek berebiziko garrantzia dute gure aurpegieraren, gure pertsonaren, gure espazioaren ... erotizazioan.
Bitxia derrigorrezko sedukzio tresna da. Bitxia giza ariman ustekabean sartzen den presentzia aktiboa da, pertsonaren aldarteen erresonantzia-kaxa bat balira bezala.
Bitxia ahaltsua da ez gorputzaren formak adierazteagatik, baizik eta sentsualitatearen dimentsioa aurkitzeagatik- plazerraren azpian dagoen aurkikuntzaren misterioa.
Nik bitxia deitzen diot seduzitzeko ahalmena duenean.