ARTXIBOA

Artearen historialariek uste izan ohi dute hormetako pintura dela arteak gizateriaren historian izan duen lehen adierazpena. Baina arkeologoak ez datoz bat.

Sumertar urregintza eta urrezko bitxiak antzinako lehen bitxitzat hartzen diren arren, badira historiaurreari, neandertalen garaiari dagozkion apaingarri garrantzitsu asko. Antzinakoentzat, apaingarriak eta bitxiak giza arimaren lehen irudikapena dira. Horrek esan nahi du pentsamendu kontzeptualaren lehen adierazpentzat hartzen direla. Bitxiak eta apaingarriak dira historiako lehen adierazpen artistikoa, arte forma zaharrena.

Bitxitzat ezagutzen diren giza apaingarrien lehen zantzuak Marokon aurkitutako 32 maskor txiki barraskilo Tritia gibbosula izan ziren. Maskorrek 150.000 urte inguruko antzinatasuna dute. Arkeologoek apaingarri gisa zeramatzatela frogatu zuten: harrizko erreminta batekin egindako zulaketa-arrastoak erakusten dituzte, eta horietako batzuek pigmentu gorriko aztarnak dituzte. Benetako artisauak ziren: trebetasun haundia behar zen hain maskor txikiak suntsitu gabe zulatzeko.

Itsas maskorrak, arrano atzaparrak, bisonte eta urogallo ebakortzak, azeri eta orein hortzak, mamut letaginak bitxi bihurtzen ziren. Zizelkatu, zulatu zintzilik eramateko, mihiztatu, grabatu eta bitxi gisa eramaten ziren, ziurrenik arropa apaingarri, besoko edo lepokoetarako. Hizkuntza sinboliko bisuala ezagutzera eman zezaketen.

"Batzuetan larrosa ogi zati bat baino garrantzitsuagoa da". R. M. Rilke

Gizakiak poesia bere bizitzaren substantzia izatea behar du.

Gizakiok ere sortuak izan garelako, gizakiaren sormenarekiko harremana beharrizan bat da. 

Simone Weil "... behar fisikoekin batera, duintasun berdinarekin, gizakiek poesian, edertasunean, egian eta justizian gorpuzten diren behar espiritualak dituzte. Eta sakratuak dira".